Data 24 kwietnia 2024 roku zapisze się jako ważny dzień dla wszystkich walczących o czystsze powietrze. Tego dnia Parlament Europejski przyjął aktualizację dyrektywy w sprawie jakości powietrza (Ambient Air Quality Directive – AAQD).
Główne założenia dyrektywy AAQD
- Głównym celem dyrektywy jest osiągnięcie zerowej emisji zanieczyszczeń do 2050 roku oraz zaostrzenie dozwolonych limitów szkodliwych składników powietrza – chodzi przede wszystkim o pyły zawieszone PM10, PM2,5, tlenki azotu czy rakotwórczy bezno(a)piren.
- Nowe przepisy mają również zbliżyć się do bardziej rygorystycznych norm ustanowionych przez Światową Organizację Zdrowia.
Kraje członkowskie muszą wprowadzić przepisy w życie do 2030 roku, dyrektywa przewiduje jednak możliwość wydłużenia tego terminu do 2035 lub 2040 roku ze względu m.in. na transgraniczne przemieszczanie zanieczyszczeń czy problem wymiany nieekologicznych systemów grzewczych w gospodarstwach domowych.
Obecne normy jakości powietrza
Dyrektywa w sprawie jakości powietrza (AAQD) ma nas zbliżyć do standardów wyznaczonych przez Światową Organizację Zdrowia. Oto jak obecnie prezentują się obowiązujące normy w ujęciu średniorocznym dla Polski, Uni Europejskiej oraz WHO:
| substancja | Polska | UE | WHO |
| PM2,5 | 20µg/m3 | 10 µg/m3 | 5 µg/m3 |
| PM10 | 40µg/m3 | 40µg/m3 | 15µg/m3 |
| NO2 | 40µg/m3 | 20µg/m3 | 10µg/m3 |
| SO2 | 125µg/m3 | 125µg/m3 | 40µg/m3 |
Dlaczego dyrektywa AAQD jest tak ważna?
Zanieczyszczone powietrze to „cichy zabójca” – według danych Światowej Organizacji Zdrowia przyczynia się do nawet 7 milionów przedwczesnych zgonów rocznie.
W samej Europie w 2020 roku co najmniej 230 000 osób zmarło przedwcześnie z powodu zanieczyszczenia powietrza (działania pyłu PM2,5). Analizy EEA podają także, że 96% ludności miejskiej w UE było narażone na stężenie drobnego pyłu zawieszonego PM2,5 przekraczającego zalecaną normę przez WHO.
Częsta ekspozycja na zanieczyszczone powietrze może powodować astmę, niewydolność oddechową, niewydolność krążenia, a nawet nowotwory.
Dla nas w Airly, jak i dla wszystkich organizacji, które walczą z zanieczyszczonym powietrzem, wiadomość o przyjęciu aktualizacji dyrektywy AAQD to prawdziwy przełom i krok bliżej do spełnienia naszej misji świadomego społeczeństwa, oddychającego czystszym powietrzem. Wierzymy, że nasze rozwiązania, takie jak aplikacja monitorująca jakość powietrza, mapy czy sensory jakości powietrza pomogą lokalnym władzom zadbać o zdrowie swoich mieszkańców, a samym mieszkańcom: żyć i oddychać świadomie – komentuje Mateusz Koczwara, Business Development Sales Manager w Airly.
Jak przygotować się na zmiany i zadbać o lepsze powietrze?
Samorządy lokalne
Walka z zanieczyszczeniami powietrza to jedno z największych wyzwań współczesnego świata. Władza lokalna powinna dążyć do budowania inteligentnych miast, które chronią swoich mieszkańców, podejmując następujące działania.:
- Bieżące monitorowanie jakości powietrza np. poprzez instalację czujników jakości powietrza, korzystanie z ogólnodostępnych map lub aplikacji mobilnych badających jakości powietrza w czasie rzeczywistym.
- Dbanie o zdrowie najmłodszych obywateli: dzieci i młodzieży, czyli grupy szczególnie wrażliwej na negatywne skutki zanieczyszczenia powietrza. Jednym ze sposobów jest instalacja na budynkach szkół czy przedszkoli czujników Airly, które na bieżąco kontrolują jakość powietrza, udostępniają prognozy i wyniki w formie mapy.
- Tworzenie stref niskiej emisji spalin.
- Ścisłą współpracę ze społecznością lokalną, edukację na temat zagrożeń związanych z ekspozycją na zanieczyszczone powietrze.
Mieszkańcy miast i wsi
Obywatele również mogą świadomie podejść do tematu walki o czystsze powietrze: od wyboru bardziej ekologicznych systemów grzewczych oraz produktów (np. środków czystości, metody transportu) przez zakup oczyszczaczy powietrza i sprawdzanie aplikacji monitorujących aktualną jakość powietrza.
Co dalej ?
Nowe prawo musi zostać przyjęte przez Radę Europejską, a następnie opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE, po czym wejdzie w życie 20 dni później. Od tego momentu kraje członkowskie będą miały dwa lata, aby wdrożyć nowe przepisy.
Źródła: